Kako je prosječni britanski tinejdžer završio boreći se u Somaliji kao član Al Šababa – grupe povezane s Al-Kaidom?
Kako je prosječni britanski tinejdžer završio boreći se u Somaliji kao član Al Šababa – grupe povezane s Al-Kaidom?
Dokumentarni film Petera Bearda “Moj Sin Džihadist” slijedi život traumatizirane majke Sali u njenoj borbi da shvati transformaciju otuđenog sina iz ‘’normalnog tinejdžera’’ u Abdul Hakima, nasilnog Islamističkog ekstremistu. Kroz objektiv posmatramo majku koja je razapeta između ljubavi prema svom djetetu i zgražavanju nad njegovim djelima u dalekoj zemlji. Kako sama priznaje, ‘’Stidim ga se, ali još uvijek je moj sin’’.
Dokumentarni film većinski snimljen u Velikoj Britaniji oslikava tamnu realnost engleskog života u predgrađu. Predstavljena nam je priča Tomasovog djetinjstva dok odrasta u agnostičkom, običnom britanskom domaćinstvu. Ubrzo nam postaje jasno da je Tomasov život obilježen nizom neugodnosti; uključujući oca koji je napustio porodicu, grupu “loših” prijatelja, gubitak djevojke i lakša krivična dijela. Iako je ovo grupa negativnih i potencijalno štetnih iskustava, ipak se ne radi o stvarima potpuno neobičajenim u modernoj Britaniji, i ne objašnjava nam u potpunosti njegov ubrzani prelaz u svijet nasilnog islamističkog ekstremizma.
Tomasovo interesovanje za Islam razvilo se dok je još imao 18 godina, i u Gazi posjetio džamije. Kao rezultat prelaska na Islam, njegov odnos s majkom i bratom se pogoršao. Priča se nastavlja Tomasovim boravkom u Somaliji. Jedini način održavanja kontakta između majke i sina su, izuzetno rijetku, telefonski pozivi. Svjedoci smo postojanja trinaestogodišnje Tomasove supruge u Somaliji, koja stupa u kontakt sa Sali.
Očajna i isfrustrirana, Sali traži pomoć stručnjaka za de-radikalizaciju, Majk Jervisa, koji radi za muslimansku humanitarnu organizaciju Active Change Foundation (Fondacija aktivnih promjena). Majk je izuzetno pozitivna ličnost, s ohrabrujućim stavom i živopisnim načinom izražavanja. On u glavnim crtama objašnjava strategiju koju Sali treba slijediti u pokušaju ubjeđivanja sina da se vrati kući. Ipak, kroz film ne saznajemo da li je ova strategija bila uspješna ili ne.
Sali uskoro prepoznaje sina u jednoj od slika ubijenih boraca objavljenih na Tviteru. Čak i u tom momentu, kao što je slučaj kroz ostatak filma, njene emocije ne izlaze na površinu u potpunosti i njeno lice nam otkriva samo bespomoćnost. Nedugo nakon spoznaje o smrti sina, ponovo se susrećemo s njenim konfliktnim emocijama. Dok oplakuje smrt sina, u isto vrijeme izjavljuje: ”On će goriti u paklu”.
Predstavljena nam je slika mladog čovjeka koji je izgubio nadu u samog sebe i u svijet oko sebe- savršeni uslovi unutar kojih se mogu razviti regrutacija i radikalizacija.
Film nam oktriva postojanje taktičkog i ekstenzivnog sistema regrutacije, koji vreba nad slabijim lako povodljivim umovima, zbog regrutacije ljudi i popunjavanja činova unutar ekstremističkih grupa koje se bore u inostranstvu. Ovo je podsjetnik da Tomasov slučaj nije raritet i da postoji oko 1000 mladih Britanaca koji su napustili zemlju postajući dio sličnih grupa. Ipak, ovaj film nije, u srži, priča o Islamističkom ekstremizmu. Radi se o tužnoj priči jedne majke, njenog sina i njihove lične tragedije.
—
Film “Moj sin Džihadist” premijerno je prikazan na Balkanu u sklopu Trećeg WARM Festivala. Festival je održan je u Sarajevu od 26. juna do 2. jula 2016. godine. Organizovan od strane WARM Fondacije, u saradnji s Centrom za postkonfliktna istraživanja (CPI), WARM Festival okuplja umjetnike, reportere, akademike i aktiviste koji rade u oblasti savremenih konflikata.
