Povodom 31. godišnjice od početka opsade Sarajeva, najduže opsade u modernoj historiji, otvoren je muzej “Život u Sarajevu pod opsadom 1992-1995”, koji na autentičan način pokazuje svakodnevni život građanki i građana Sarajeva koji su bili izloženi teroru u sklopu kampanje granatiranja i snajperskog djelovanja tadašnjih srpskih vojnih, političkih i drugih struktura.
Muzej “Život u Sarajevu pod opsadom 1992-1995” nastao je iz potrebe da se više govori o životu ljudi u ratnom Sarajevu, a nalazi se u ulici Jelića br. 3, u neposrednoj blizini katedrale Srca Isusova.
Alen Leko, upravnik Muzeja “Život u Sarajevu pod opsadom 1992-1995”, kazao je da je cilj bio obraditi sve segmente života i osnovne aktivnosti građana s kojima su se suočavali kako bi preživjeli.
„Postavka obrađuje teme sarajevskog tunela spasa, pohađanje nastave tokom rata, život u skloništima, rad vatrogasne službe, tramvaja, razmjenu robe, pijace na kojima se ista odvijala, odlazak po vodu, rad pogrebnog društva, bolnice u ratu…“, kazao je Leko.
Pojasnio je da glavni dio postavke govori o pojedinačnim tragedijama ljudi, njihovim svakodnevnim iskustvima u gradu pod opsadom. Među njima je i priča Azema Sućeske, koji je Muzeju poklonio kameru kojom je snimao opsadu, a koja je pogođena gelerom i tako mu spasila život.
Muzejski eksponati su najvećim dijelom lični predmeti preživjelih, koje su pronalazili na različite načine i na raznim mjestima.
,,Do eksponata se dolazilo na razne načine. Uspostavljeni su kontakti s ljudima koji su bili dio nabrojanih tema. Dalje, s ljudima iz komšiluka, trgovina, pijaca, restorana. Zatim bi oni dolazili sa svojom pričom i sačuvanim predmetima iz ratnog perioda“, objasnio je Leko.
Opsada Sarajeva je započela barikadama, kontrolnim punktovima, zauzimanjem strateških objekata, vojne opreme, blokiranjem međunarodnog aerodroma od strane Jugoslovenske narodne armije (JNA), zauzimanjem zapadnih i sjevernih predgrađa Sarajeva, napadima na Centar za obrazovanje kadrova Ministarstva unutrašnjih poslova Republike BiH na Vracama, centralni tramvajski depo i područje Starog Grada.
Opsada Sarajeva počela je 5. aprila 1992. godine, a okončana je 29. februara 1996. godine.
„Optužba navodi da je opsada Sarajeva, da upotrijebimo izraz koji se ustalio, toliko zloglasna epizoda sukoba u bivšoj Jugoslaviji da nešto slično nije u evropskoj povijesti zapamćeno od vremena Drugog svjetskog rata. Nijednom od tada nije neka profesionalna vojska bez predaha vodila kampanju takve siline protiv civilnog stanovništva nekog evropskog grada dovodeći ga u stanje oskudice koje podsjeća na Srednji vijek i neprestanog straha od smrti“, navodi se u uvodu presude Pretresnog vijeća tužilac protiv Stanislava Galića, komandanta Sarajevsko-romanijskog korpusa (SRK) koji je osuđen na doživotni zatvor.
Prema presudama, politički vrh i srpske snage, najprije SRK, sproveli su kampanju namjernog granatiranja i snajperskog djelovanja s primarnom svrhom širenja terora i teroriziranja građana Sarajeva, a što je za posljedicu imalo na hiljade ubijenih muškaraca i žena svih starosnih dobi, uključujući djecu, ranjavanje i sakaćenje hiljada ljudi, a za sve Sarajlije duboke i neizlječive traume i duševne ožiljke.
Opsada je trajala 1.424 dana, a život pod opsadom je nastavio da ide dalje. O opsadi Sarajeva pisane su knjige, snimani filmovi, otvarane fotografske izložbe – kroz razne medije danas se predstavlja život pod opsadom.
Jedinstven uvid u živote Sarajlija tokom 1.425 dana opsade pruža Muzej “Život u Sarajevu pod opsadom 1992-1995”, koji je jedan od tri muzeja u okviru Bosanskih muzeja sjećanja. Uz Muzej opsade, imaju Muzej genocida u Sarajevu i Mostaru.
Muzej opsade ima izuzetan značaj za kulturu sjećanja, upravo zahvaljujući ličnim svjedočanstvima jer sjećanje vremenom blijedi, htjeli mi ili ne.
,,Značaj muzeja u memorijalizaciji je izuzetan, obzirom da obrađuje sve segmente života pod opsadom, čime čuva sjećanje na taj period. Govori o pogubnosti rata i svom zlu koje predstavlja rat“, objašnjava Leko, dodavši da Muzej služi kao podsjetnik da se ovakve stvari nigdje i nikada ne bi smjele dešavati.
